Urbana poljoprivreda (urban agriculture) je poljoprivredna grana koja se odnosi na uzgajanje, preradu i distribuciju hrane u gradovima ili u njihovo neposrednoj blizini. Ona može biti povezana i sa hortikulturom, uzgajanjem životinja, zasadom voćnjaka, akvakulturama i slično.

Zahvaljujući napretku nauke i tehnologije, čovečanstvo je postalo prilično vešto u zaobilaženju zakona prirode. Poljoprivreda kao ruralna delatnost sve više izlazi iz svojih okvira pa tako danas imamo situaciju da se hrana proizvodi i u gradovima, „na betonu“, u posebno obezbeđenim uslovima van sela. Ovakav način poljoprivredne proizvodnje, sa jedne strane je pokazatelj borbe zbog sve većih potreba za hranom, a sa druge strane se može odnositi i na neku vrstu razonode i hobija da bi se uživalo u zelenilu i usred gradske vreve. Takođe, može biti primenjena kao strategija za zapošljavanje ljudi, smanjenje stope kriminala, i poboljšanja uslova života u gradovima. Ona doprinosi kvalitetu lanca hrane na dva načina: povećava količinu dostupne hrane za ljude u gradovima i obezbeđuje sveže voće, povrće i meso za stanovnike gradova.

Osnovna karakteristika urbane agrokulture jeste lokalna proizvodnja hrane za lokalnu upotrebu – zatvoren sistem snabdevanja u okviru lokalne zajednice koji pruža mnogo prednosti: rekultivacija neuređenih gradskih površina, zapošljavanje stanovništva, više hrane i zdraviju ishranu, povećanje ekonomske moći grada i njegovih stanovnika, jače veze među stanovnicima. Princip urbane poljoprivrede podrazumeva biointenzivni metod koji predstavlja način uzgajanja organskih kultura na što manjem prostoru.

S obzirom na to da je broj stanovnika Zemlje svake godine sve veći, da su veće potrebe za hranom, a resursi ograničeni, moraju se tražiti novi načini za povećanje obima poljoprivredne proizvodnje. Upotreba pesticida uzima maha pa dolazi do kontaminacije zemljišta čime poljoprivredni proizvodi gube na vrednosti i postaju potencijalno opasni za naše zdravlje. Upravo zbog toga je sve veći broj onih koji se odlučuju za organsku, odnosno konvencionalnu proizvodnju uz minimalnu ili nikakvu upotrebu hemikalija.

Uz jednostavniji pristup zdravijoj, svežoj hrani, stanovnici gradova mogu se na ovaj način snažnije pouzdati u regionalno uzgojene proizvode umesto da im hrana dolazi iz dalekih zemalja. Time se značajno smanjuje trošak hrane i resursi koji su potrebni da bi ona stigla od bašte do trpeze. Stanovnici gradova mogu jesti svežije i zdravije obroke što povećava svest o zdravlju, unapređuje stila života, smanjuje opterećenje zdravstvenog sistema, a uz to mogu uživati u ozelenjenim gradovima.

Urbana poljoprivreda kao nosilac održivog razvoja gradova

Organizacija za hranu i poljoprivredu pri Ujedinjenim Nacijama – FAO (Food and Agriculture Organization) urbanu agrokulturu definiše kao:

Industriju koja proizvodi, prerađuje i prodaje hranu i gorivo, najvećim delom orijentisanu na zadovoljavanje dnevnih potreba korisnika u naseljenim mestima, i to na zemlji i uz upotrebu vode koja je dostupna u tim istim urbanim i suburbanim sredinama, korišćenjem i ponovnom upotrebom prirodnih izvora sirovina i otpada za uzgajanje useva i domaćih životinja.

U svoju definiciju urbane poljoprivrede ova organizacija uključuje i aspekte zdravije životne sredine i uticaj na kvalitet života i zdravlje ljudi.

Naravno, zemljište u gradovima može biti zagađeno putem vazduha, padavina, otpadnih voda, itd. Međutim, svako zemljište se može testirati na prisustvo opasnih materija, i postoje načini za rešavanje problema ove vrste, od zasada biljaka koje će zemljište prečistiti, do većih zahvata poput izolacije plodnog sloja zemlje od kontaminiranog zemljišta.

Danas su sve češći primeri da se urbanistički projekti rešavaju tako da implementiraju urbanu agrokulturu, što je u skladu sa principima održivog razvoja. Urbana poljoprivreda u velikoj meri doprinosi, kako kvalitetu hrane koja je uzgajana u lokalnoj klimi za lokalno stanovništvo, tako i bezbednosti hrane koja za daleko kraće vreme dolazi do korisnika. Osim toga, urbana i suburbana poljoprivreda doprinosi ekonomskom rastu grada  kroz proizvodnju, preradu, pakovanje i distribuciju prehrambene robe, ali i posredno, kroz očuvanje ekonomske moći stanovništva kroz uštede i dovodi do smanjenja broja nezaposlenih.

Agroinfo.rs

Urbana poljoprivreda korisna za uzgajanje hrane usred grada