Kada govorimo o rezidbi maslina kao agrotehničkom zahvatu kojim regulišemo rast i rodnost, bitno je razlikovati rezidbu kad je biljka suva, koja se sprovodi krajem zime ili početkom proleća kada prestane opasnost od niskih temperatura, te rezidbu u zeleno, koja se sprovodi u proletno-letnom periodu.

Rezidba u zeleno služi uklanjanju vodopija (vertikalnih izbočina koje crpe vodu i hranljiva svojstva), izbojaka iz panja, oštećenih i zaraženih grana, te korekciji zahvata koje smo sproveli tokom rezidbe u suvom periodu.

VELIKI TROŠKOVI

Da bismo kvalitetno orezali stablo potrebno je poznavati osnove fiziologije biljke, odnosno rasta i rodnosti koje su opisane u naučnoj i stručnoj literaturi, ali vlastite spoznaje i iskustvo su najveće bogatstvo koje možemo steći kroz višegodišnju praksu.

U ukupnim godišnjim troškovima maslinarske proizvodnje, ako rezidbu sprovodimo svake godine, 20-30 posto otpada na rezidbu. Ovaj udeo troškova zavisi od načina rezidbe, uzgojnom obliku, starosti stabla i bujnosti sorte, ali se ne smanjuje ispod 17 procenata. S obzirom da je rezidba zahvat koji iziskuje značajna materijalna sredstva, te je za nju potrebno znanje i iskustvo osobe koja je sprovodi, naučna aktivnost je usmerena na istraživanja primene periodične rezidbe (svake dve, tri ili četiri godine), razvoj novih uzgajanih oblika, primenu rezidbe ovisno o bujnosti sorte te razvoj novih tehnologija mehanizirane rezidbe. Iako su troškovi rezidbe ako se rezidba sprovodi svake druge ili treće godine niži u odnosu na rezidbu stabala svake godine i iznose oko 7 posto ukupnih troškova proizvodnje,ovakav način utieče na slabiju fotosinetsku aktivnost u krošnji te time manju masu plodova i slabiju sintezu ulja u neorezanim stablima, no rezultati nekih naučnih istraživanja navode da nema značajnijih razlika u prinosima plodova i udelu ulja među stablima koja su orezivana svake ili svake druge godine. S tehničke strane dvogodišnja ili trogodišnja rezidba zbog gustoće krošnje otežava i produljuje berbu plodova ako se berba sprovodi ručno, dok kod mehanizirane berbe tresačima ovo ne predstavlja problem. Donošenje odluke o učestalosti rezidbe treba temeljiti na činjenicama poput brzine rasta izbojaka, opterećenja prirodom, uzgojnog oblika, gustoće nasada, plodnosti tla i klime. Ako je rast aktivnih izbojaka dobar, te stanje opskrbljenosti tla vodom i hranivima zadovoljavajuće, rezultati rezidbe svake druge godine bit će bolji u odnosu na uslove gdje ovi činioci nisu odgovarajući.

JAČINA REZIDBE

U južnim područjima gdje ne postoji opasnost od niskih zimskih temperatura rezidba se može sprovoditi tokom cele zime, dok bi u severnijim krajevima uzgoja gdje postoji opasnost od niskih temperatura rezidba trebala biti obavljena krajem zime, a prije fenofaze cvjetanja. Naime, orezivanje grana potstiće proticanje sokova u biljci i vegetativni rast, pa ako nakon rezidbe nastupe niske temperature, može doći do značajnijih oštećenja usled smrzavanja biljnog tkiva. Kasnija rezidba nakon započete fenofaze cvatnja, nepovoljno utječe na gospodarenje hranivima u biljci jer je nakon punog cvatnja već započelo premeštanje hraniva i ugljikohidrata u delove krošnje koje kasnijom rezidbom uklanjamo i time delujemo na slabljenje vegetativnog rasta. Jačinu, odnosno intenzitet rezidbe vrlo je teško odrediti, no prema navodima nekih naučnika rezidba je slabija ako se odstrani oko 17 posto, srednja 25-33 posto i jaka 50 posto drvne mase. Mlađa stabla treba slabije orezati, a kod starijih stabala rezidba može biti jača, no ako stablo ne želimo podmladiti, odnosno regenerisati, treba biti oprezan da ne bismo rezidbom uklonili previše lisne mase. Preslaba rezidba utječe na veću gustoću u samoj krošnji koja smanjuje prodiranje sunčeve svjetlosti i sintezu ugljenih hidrata u procesu fotosinteze te nakupljanje ulja u plodovima, a povećana vlažnost vazduha stvara optimalne uslove za razvoj bolesti i pojavu štetnika poput maslinovog medića (Saissetia oleae).

ŠTA SA OSTATCIMA

U našim se maslinicima ostaci nakon rezidbe najčešće spaljuju i tako uništava vrijedan materijal koji se može usitniti i u kombinaciji sa drugim organskim ostacima iz poljoprivredne proizvodnje kompostirati te vratiti biljci dio hraniva potrebnih za nezin uravnotežen rast i razvoj ili koristiti kao organski pokrov (mulch). Kompostiranjem ili malčiranjem rezidbenih ostataka masliniku vraćamo deo hraniva koja bismo rezidbom uklonili s površine ili spaljivanjem uništili vrijednu organsku masu. Spaljivanje kao mjera primjenjuje se u fitosanitarne svrhe, odnosno kada je populacija štetnika visoka te ako je primećena prisutnost bolesti u masliniku. Osim što se kao organsko gnojivo nakon kompostiranja može primijeniti u masliniku, ostaci od rezidbe se mogu iskoristiti kao biogorivo. Rezultati najnovijih istraživanja Italijanskih naučnika pokazuju da peleti koji se koriste za zagrevanje peći imaju bolja fizička, hemiska i mehanička svojstva ako su proizvedeni od 75 posto usitnjenih ostataka nakon rezidbe i 25 posto komine iz dvofazne prerade ili 50 posto usitnjenih rezidbenih ostataka i 50 posto komine iz trofazne prerade. 

Izvor: Maslinar

Koliko često bi trebali da podrezujemo Masline?